Over Butia capitata verschijnen er op het internet heel wat tegenstrijdige berichten. In sommige artikels en op sommige websites, vooral van verkopers, wordt vermeld dat dit een heel winterharde palm is. Andere websites zijn realistischer.
Onze ervaring is echter dat deze palmboom wel heel wat vorst kan overleven, op voorwaarde dat hij niet aangeplant is in vochtigere delen van de tuin, en tijdens de koudste periodes van het jaar beschermd wordt tegen de regen. Vorst en vocht gaan voor deze palm niet samen.
Een winterbescherming hoeft echter niet zoveel te betekenen. Bind de bladeren samen, en trek er gewoon een bigbag over. Dit zal in de gematigde provincies in België en Nederland al ruim voldoende zijn.
Butia capitata, met zijn mooie blauw- en zilverachtige bladeren, houdt van veel zon. Plant hem daarom zo zonnig mogelijk. Hij houdt ook van af en toe wat meststoffen, die je kan toedienen tussen maart en augustus.
Ook al beweren sommige websites dat Butia capitata traag groeit, is dit echter alleen maar de eerste 5 à 10 jaar. Daarna wordt de groei echt wel sneller.
Dit lid van de Arecaceae-familie komt oorspronkelijk uit Uruguay, Argentinië en Brazilië. De butia capitata wordt ook wel de Pindo Palm of Jelly Palm genoemd.
De Butia capitata produceert gele of rode eetbare vruchten; deze zijn zeer decoratief. Je kan ze met succes zaaien, maar ze ontkiemen meestal maar na enkele maanden tot meer dan een jaar later.
Samenvatting
Butia capitata, ook wel bekend als de geleia-palm of pindopalm, is een middelgrote, sierlijke palmsoort afkomstig uit Zuid-Amerika — met name uit Brazilië, Uruguay en Argentinië. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste kenmerken en weetjes over deze bijzondere plant:
🌴 Algemene kenmerken
- Wetenschappelijke naam: Butia capitata (synoniem: Butia odorata – deze naam wordt tegenwoordig vaker gebruikt voor de exemplaren die buiten Brazilië groeien)
- Familie: Arecaceae (palmenfamilie)
- Oorsprong: Zuid-Brazilië, Uruguay, noordoostelijk Argentinië
🌿 Uiterlijk
- Hoogte: Meestal 4 tot 6 meter, soms tot 8 meter.
- Stam: Dik en robuust, grijsbruin van kleur, vaak met resten van oude bladvoeten.
- Bladeren: Verenpalm (pinnate), blauwgroen tot grijsgroen, licht gebogen en vaak tot 2–3 meter lang.
- Kroon: Compact, met een sierlijke, licht overhangende vorm.
🍈 Vruchten
- De palm produceert geeloranje vruchten met een aangenaam, zoet en zuur aroma.
- De vrucht is eetbaar en wordt gebruikt om jam, gelei of wijn van te maken — vandaar de naam “geleia-palm”.
- De smaak doet denken aan abrikoos, ananas en kokos.
🌞 Groeiomstandigheden
- Klimaat: Verdraagt lichte vorst (tot ongeveer -10 °C), waardoor hij geschikt is voor subtropische en zelfs sommige milde gematigde klimaten.
- Standplaats: Volle zon, goed doorlatende grond.
- Water: Matig – verdraagt droogte goed zodra hij is gevestigd.
- Onderhoud: Vrij eenvoudig; dode bladeren kunnen worden verwijderd voor een netter uiterlijk.
🌍 Gebruik
- Sierplant: Veel gebruikt in tuinen, parken en lanen vanwege zijn elegante vorm en grijsblauwe bladkleur.
- Eetbare plant: Vruchten zijn populair in Brazilië voor huisgemaakte gelei (“geleia de butiá”).
- Ecologische waarde: De vruchten worden gegeten door vogels en zoogdieren.
🧭 Verwarring met Butia odorata
Er is enige taxonomische discussie:
- Wat vroeger Butia capitata heette, blijkt uit genetisch onderzoek vaak eigenlijk Butia odorata te zijn (de meer koudebestendige variant).
- De naam B. capitata wordt tegenwoordig strikter gebruikt voor populaties uit het binnenland van Brazilië (waar het warmer en droger is).
Butia capitata is eenhuizig (monoecious).
Dat betekent dat één enkele plant zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen draagt, maar deze bloemen zijn afzonderlijk — dus niet hermafrodiet (niet beide geslachten in één bloem).
Hier even duidelijk uitgelegd:
🌸 Bloemen en voortplanting van Butia capitata
- Bloeiwijze: Grote, vertakte bloeiaren (spadices) die deels door een stevige schutblad (spatha) worden omhuld.
- Bloemen:
- Mannelijke bloemen zijn kleiner en talrijker.
- Vrouwelijke bloemen zijn groter en bevinden zich meestal aan de basis van dezelfde bloeiwijze.
- Geslachten op één plant: Ja → eenhuizig (monoecious)
- Bloemen zelf: Eenslachtig, dus niet tweeslachtig of hermafrodiet.
- Bestuiving: Meestal door insecten of wind.
Samenvattend:
| Kenmerk | Beschrijving |
|---|---|
| Bloemtype | Eenslachtig |
| Plantagegevens | Eenhuizig (beide geslachten op één plant) |
| Hermafrodiet? | Nee |
| Bestuiving | Wind en insecten |
Aanbevolen handelaars voor Butia capitata: